We waren ooit grote liefhebbers van het gedachtestreepje – dat bescheiden streepje dat nét iets meer flair geeft dan een komma, maar minder schreeuwerig is dan een dubbele punt. Het was onze kleine rebellie tegen taalkundige conventies – een typografisch uitstapje dat een tekst wat extra ademruimte gaf. Maar sinds de opmars van AI-tekstgeneratoren – met ChatGPT voorop – is het streepje van vriend tot plaag geworden.
Wie regelmatig AI-gegenereerde teksten leest – of zelf wat prompts de wereld in slingert – herkent het meteen: een overdaad aan streepjes. Zinnen worden opgesplitst – soms zinvol, vaak niet – en de flow raakt zoek. De streepjes rukken op waar ze niet nodig zijn, waardoor elke alinea leest als een overenthousiaste voice-over die te veel pauzes neemt – alsof de schrijver constant bedenkt wat-ie nu weer wilde zeggen. De balans is zoek – de nuance verdwenen.
Het gedachtestreepje is veranderd van een subtiele stilistische keuze in een algoritmisch automatisme. AI-systemen zijn getraind op miljoenen teksten – en hebben ergens opgepikt dat mensen van gedachtestreepjes houden. Alleen weten ze niet wanneer genoeg ook echt genoeg is. Ze imiteren stijl zonder stijlgevoel – en produceren dus streepjes à volonté, ongeacht de context. Resultaat: teksten die eruitzien als moderne poëzie, maar voelen als grammaticale spaghetti.
En het werkt ook nog aanstekelijk. Veel menselijke schrijvers – beroeps of hobbyist – nemen het achteloze streepjesgebruik klakkeloos over. Niet omdat het mooier is – maar omdat het zo lekker AI-achtig voelt. Alsof je met elke streep zegt: kijk mij eens meeslepend zijn. Terwijl het effect eerder averechts is – een stijlbreuk die zich voordoet als stijlmiddel.
Dus ja, het is zover: het gedachtestreepje – ooit een teken van literaire durf – is slachtoffer geworden van zijn eigen succes. Of beter gezegd: van AI’s mateloze behoefte om menselijk te lijken. Ironisch genoeg – juist door niet als mens te schrijven.
