• Dennis de Vries
• On 16 april 2015

Het is chaos en crisis in de muziekindustrie. Na de gouden jaren van cd-verkoop ging het hele wereldje snoeihard op de muil toen wij ontdekten hoe Napster en Kazaa werkten. De komst van Spotify leek zaligmakend, maar morrende multi-miljonairs dreigen dat model nu aan stukken te scheuren door hun moppie muziek exclusief te maken en te verdelen over verschillende streamingdiensten. Al bijna 15 jaar lang weet niemand welke kant het op moet, maar tussen de smeulende puinhopen en grauwe ruïnes van wat eens een bloeiende beschaving was, komt nu een fris, groen en onuitroeibaar stukje plant omhoog. Hoi Vinyl.

Langspeelplaten weigeren maar te verdwijnen. Met de komst van de compactdisc leken de dagen van vinyl geteld. De cd was kleiner, praktischer, moderner en toekomstbestendiger. Vinyl bleef voorbehouden aan een handjevol audio-conservatieven die hun muil maar niet konden houden over de geur en het warme geluid van vinyl boven de kille cd’s. Als dat laatste groepje ouwe zeikerds zou overlijden – en dat kon destijds niet lang duren – dan zou niemand meer lp’s kopen.

Voor het eerst dit jaar: omzet uit digitale muziek is zo groot als die van fysieke plaatjes. (bron: IFPI)

Maar hoe anders is de situatie in 2015. Natuurlijk hebben we Spotify omarmd en streamen we ons een ongeluk. Voor het eerst dit jaar is de omzet uit streaming en downloads groter dan die uit de handel van cd’s en platen, zo maakt de IFPI gisteren bekend in een rapport (hier in pdf). Maar tussendoor komen wij ook tot de conclusie dat vinyl stiekem best wel de shit is. Nee, het ruikt naar niks. En dat een naald over plastic schuren beter klinkt dan 1411kbs Tidal-streams, gaat er bij ons ook niet in. Maar de ervaring van de grote kartonnen hoes en het intieme moment dat je de naald op de plaat zet en de kamer zich na een licht geknetter vult met geluid is op mysterieuze wijze onvervangbaar.

The fall and rise of vinyl

Dat zal voor een belangrijk deel bijdragen aan de wonderlijke wederopstand van vinyl. Want dat laatste is een feit. In 2012 was de totale wereldwijde verkoop van lp’s weer voor het eerst op het niveau van halverwege de jaren ’90 en de vinylverkoop blijft ‘booming’, met een stijging van 54,7 procent in 2014. En al die cijfers hebben een stevige voetnoot: vinyl wordt veelal gekocht in specialistische boutique-platenzaakjes die door gebrek aan digitale kassasystemen niet meegenomen worden in deze cijfers. LP’s maken volgens de cijfers zo’n 2 procent uit van de totale uitgaven aan muziek, maar de werkelijke aantallen zullen flink hoger liggen. Vinyl is een niche, maar wel een stevige en sterk groeiende.

Snel vrienden maken op de Platen & CD Beurs? Doe je beste Grandmaster Flash imitatie bij een stalletje 2ehands LP’s.

Die vibe voelden we ook op de Mega Platen & CD beurs in Utrecht. We deden er in Uitbuiken misschien wat lacherig over, maar in werkelijkheid lag de gemiddelde leeftijd een paar decennia lager dan je zou verwachten. Jongeren groeven grif in dozen vol LP’s en naast de verstrooide verzamelaars van 45 inches stonden hippe dudes hun DJ-gear te pimpen. Niemand was daar op zoek naar een muziekje; die konden ze allemaal wel op hun iPhone streamen. Er werd gezocht naar méér dan muziek.

Ricatech platenspelers

Dat gaat verder dan alleen de vinyl schijven, we worden graag ook nostalgisch bij het zien van de platenspeler waar ze op liggen de draaien. Vandaar dat we bij de IFA in Berlijn op een holletje naar het herboren Technics renden, in de hoop daar een nieuwe versie van de legendarische SL1200 te zien (helaas). Bij de stand van Ricatech op de Platen & CD beurs hadden we meer geluk. Want de nieuwe golf aan platenverzamelaars wil naast een knap geluid ook een platenspeler die de ervaring versterkt. Dus stond daar gloednieuwe apparatuur die er uit zag alsof het uit vaders of grootvaders tijd kwam.

Je opa en oma namen een extra bijbaantje als schillenboer of paardentramconducteur om hiervoor te sparen. (foto Ricatech)

Er was de keuze uit splinternieuwe FM-radio’s in de stijl van de jaren ’30 van de vorige eeuw. Of voor als je budget iets groter is: een volledig digitale Wurlitzer jukebox. Verkrijgbaar vanaf € 25.000, geen idee of dat inclusief verhuisteam is dat ‘m je etagewoning in komt sjouwen. Maar als hij eenmaal staat, kun je er wel als The Fonz een hengst op geven, om die Ummet Ozcan pokoe in te starten. Maar er was bovenal ruimte voor platenspelers. Van een Limited Edition Elvis Presley kofferplatenspeler in ’50’s design tot een eikenhouten kast met grote koperen hoorn er op van een paar decennia eerder nog. Die laatste ziet er uit alsof je ‘m op moet winden, maar biedt wel gewoon ruimte voor je cd’s of USB-stick, voor als je LP-collectie niet toereikend is.

Doe mee, koop een LP

Dus plunder gerust opgeborgen LP-collectie van je vader, hobbel naar dat obscure platenzaakje om de hoek of grabbel op de eerstkomende braderie wat in melkkratten vol vinyl. Hou het ondertussen 2015 door een discogs-account aan te maken om pareltjes op het spoor te komen. Installeer de Milkcrate-app om je collectie digitaal bij te houden en slinger een vinyl-scrobbler aan tijdens je LP-trip om jouw online muziekvoorkeuren bij te houden. En vergeet tussendoor vooral niet te genieten van het artwork, de geur, de naald in de groef en het lichte knetteren voordat muziek de kamer vult. Dan zien we over 15 jaar wel wat er nog over is van de muziekindustrie.