Er was een tijd dat internet voelde als een snoepwinkel zonder kassa. Je klikte wat rond, haalde een album van Napster, keek een Eredivisiewedstrijd via een vaag streamsiteje uit Oezbekistan en als het tegenzat, kreeg je hooguit een banner in beeld die je een gratis iPhone beloofde.
Niemand dacht na over rechten of licenties. Gratis was de norm, betalen de uitzondering. Anno 2025 is dat beeld compleet omgedraaid. Alles kost geld. Elke stream, elke pixel, elke klik. En het wrange: zelfs als je betaalt, voelt het nog alsof je genaaid wordt.
De mythe van gratis voetbal kijken in 2025
Neem voetbal. Gratis Eredivisie kijken in 2025? Succes ermee. Eerst was er FOX, toen Ziggo, daarna Viaplay. Inmiddels is het een wirwar aan sublicenties, highlights-rechten en exclusieve deals waardoor je meer tijd kwijt bent aan uitzoeken welk platform Ajax-NEC uitzendt dan aan het kijken zelf. En ja, je kunt nog steeds terecht op een louche Russische site, maar dat kost je drie virussen, een pop-up die je bankgegevens jat en een obscure browserextensie die je zoekgeschiedenis verkoopt aan een gokbedrijf. De prijs van gratis voetbal kijken is inmiddels een betere virusscanner en een nieuw wachtwoord om de twee weken.
Streaming abonnementen worden steeds duurder
Streamingdiensten zijn in dezelfde valkuil getuimeld. Netflix begon ooit als de redding van de arme torrentgebruiker die wanhopig probeerde seizoenen van Lost bij elkaar te sprokkelen. Voor een tientje per maand kreeg je onbeperkt series, films en een marketingbelofte dat “sharing is caring”. Fast forward naar nu: drie prijscategorieën, een extra toeslag voor het delen van je wachtwoord en een catalogus die zó versnipperd is dat je vijf abonnementen nodig hebt om een beetje mee te doen in de kroeg. Disney+ wil geld. HBO Max wil geld. Amazon Prime wil geld. En Videoland verhoogt de prijs alsof hun realityshows over BN’ers die hun badkamer verbouwen nou echt onmisbaar zijn.
En het wordt allemaal verkocht met de slogan “voor minder dan de prijs van een biertje per maand”. Alleen: in de Randstad kost een biertje inmiddels tien euro. De optelsom blijft hetzelfde: wie alles legaal wil kijken betaalt in 2025 meer dan bij een ouderwetse kabelbundel. En laat dat nou precies zijn waar we ooit afscheid van namen.
YouTube Premium: gratis kijken bestaat niet meer
De ironie is groot: hoe meer diensten zich opsplitsen, hoe groter de vraag naar gratis alternatieven wordt. Alleen: gratis bestaat niet meer. Gratis betekent advertenties die je gesprekken afluisteren, algoritmes die je voorkeuren verkopen of gewoon illegaal kijken. Kijk maar naar YouTube. Officieel gratis, maar probeer maar eens een filmpje te zien zonder onderbroken te worden door crypto-apps en advertenties van twaalf minuten vóór je clip van drie minuten. Natuurlijk is er YouTube Premium. Betaal en je krijgt rust. Rust die er tien jaar geleden gewoon standaard was.
Muziek hetzelfde verhaal. Spotify heeft Napster overleefd door legaal te worden, maar de prijs gaat gestaag omhoog. Net toen je dacht dat het opgelost was, kwamen artiesten in opstand. Jij betaalt een tientje, de maker krijgt een fooi, en Spotify probeert ondertussen podcasts achter een betaalmuur te stoppen. Het is de economie van 2025: betalen voor het recht om überhaupt te kunnen betalen.
Illegale streams en VPN’s als alternatief
Is dat erg? Ja en nee. Makers moeten eten, servers kosten geld. Maar de belofte van internet als groot gelijkmakend speelveld, waar informatie vrij toegankelijk was, is ingeruild voor een abonnementsjungle. Je moet kiezen. Netflix of Disney? Viaplay of Ziggo? Spotify of Apple Music? Of alles, en hopen dat je bankrekening niet te hard huilt.
En dus keren mensen terug naar de duistere kant. VPN’s zijn populairder dan ooit. Reddit staat vol tips over obscure IPTV-diensten. En wie hardcore is, downloadt gewoon weer. Niet omdat het leuk is, maar omdat legaal kijken zo duur en ingewikkeld is geworden dat illegaal de simpelste optie lijkt. De prijs van gratis films kijken online is veranderd in de prijs van te veel betalen.
Eén goal terugzien? Betalen per fragment. En ondertussen is data de echte valuta.
De toekomst belooft weinig goeds. Techbedrijven praten over microbetalingen. Eén aflevering? Betalen per stuk. Eén artikel? Betalen per klik. Eén goal terugzien? Betalen per fragment. En ondertussen is data de echte valuta. Je mag iets gratis bekijken, zolang je bereid bent je locatie, voorkeuren en stemcommando’s in te leveren. Het businessmodel van de toekomst is simpel: jij bent het product. Dat was altijd al zo, alleen nu betaal je er ook nog een abonnement bovenop.
Misschien zijn we verwend geraakt. Misschien hadden we nooit moeten denken dat gratis eeuwig kon duren. Maar het voelt zuur om te betalen voor iets wat ooit vanzelfsprekend leek. Een beetje alsof je muntjes moet gooien om de kraan open te draaien. Niet dat water niks kost, maar het idee dat iemand er een businessmodel van heeft gemaakt schuurt.
Alles is een abonnement
En toch, het past bij de tijd. Alles is een abonnement. Je telefoon, je auto, je sportclub, je scheermesjes. Dus verbaast het ons dat entertainment dat model volgt? De enige vraag is: wanneer knapt het? Wanneer zeggen mensen: genoeg? Of blijven we dokken, al kost het straks meer dan de huur?
Misschien komt er een tegenbeweging. Misschien smelten de streamingreuzen samen. Of misschien leren we leven met minder. Een avond zonder serie, een weekend zonder voetbal, een maand zonder nieuwe playlist. De kans is klein, want we zijn verslaafd aan content. En verslaving is het beste verdienmodel dat er bestaat.
Tot die tijd blijft de prijs van gratis hoog. Niet in euro’s misschien, maar in keuzes, frustratie en de wetenschap dat je eigenlijk meer betaalt dan ooit. Gratis bestaat niet meer. En dat is misschien wel de duurste les van allemaal.
